Dưới đây là một số công trình chứa đựng sân trong độc đáo do Charmaine Chan – một biên tập viên nổi tiếng mảng Thiết kế của tờ South China Morning Post chọn lựa.

Charmaine Chan, với trải nghiệm lâu năm của mình dưới tư cách là một nhà báo, biên tập viên Thiết kế đã viết lên cuốn sách “Courtyard living: Contemporary houses of the Asia-Pacific” (tạm dịch: “Khoảng sân trong – Những căn nhà đương đại khắp châu Á – Thái Bình Dương”). 

Như tiêu đề, cuốn sách có 5 chương tập hợp những ngôi nhà đã hoàn thành trong 10 năm mang kiểu thiết kế xoay quanh sân trong mà Chan cảm thấy ấn tượng nhất. Mỗi một chương trong cuốn sách viết về những trải nghiệm liên quan tới thiết kế, công năng của những kiểu sân trong khác nhau.

Dưới đây là những công trình nổi bật của mỗi chương đi cùng với những quan điểm của tác giả về chúng. 

1. Người trẻ, người già và nơi đứng giữa: Cornwall Gardens | Chang Architects – Singapore

Tọa lạc tại Singapore, Cornwall Garden là nơi ở cho gia đình có 4 thế hệ với một khu vườn bao gồm hệ thực vật phong phú bao quanh một hồ bơi lớn. Được nhào nặn bởi KTS Chang Yong Ter, công trình nhằm đáp ứng mong muốn cải tạo nơi ở cũ thành một thiên đường nhiệt đới bằng cây xanh và nước của người chủ.

Đặt hồ bơi có đá và cọ ở giữa sân trong cho phép kết nối giữa các căn phòng, tôn lên vẻ đẹp tổng quát. Nhìn bao trùm, các căn phòng của ngôi nhà tụ họp lại xung quanh hồ biến nơi đây như một nhà hát ngoài trời. 

Từ kiểu thiết kế chữ L ban đầu, khu nhà đã được mở rộng, biến đổi thành chữ U với khoảng sân trong. Hai tầng cây dùng để kết nối giữa các khu vực, là cây cầu mang ý nghĩa kết nối hai thế hệ già – trẻ theo cả về nghĩa biểu tượng lẫn thể chất. 

2. Thế giới riêng tư nhỏ bé: AW House | Andra Martin – Jakarta, Indonesia

Với AW House, KTS Andra Martin sử dụng các đường dốc để dựng lên một làn đường bao quanh sân trung tâm và cố gắng làm mọi tầng của ngôi nhà có cảm giác như tầng trệt. Tại tầng đầu tiên có khu vực ngủ cho trẻ em, bạn sẽ được đi qua những chậu trồng cỏ tranh, nhìn qua cứ ngỡ là một cánh đồng lúa. Và tại tầng mái là một bể bơi vô cực trải dài tới đường biên được trồng cây xung quanh, khiến người ở bên trong cảm thấy như được ở dưới mặt đất bên ngoài, đứng trước và ngắm nhìn một hồ nước tự nhiên.

Trong ngôi nhà, mọi cửa ra vào đều đóng mở một cách linh hoạt mà không ảnh hưởng tới sự riêng tư. Chòm cây morgina đặt giữa sân trong là một tác phẩm nghệ thuật ấn tượng khi nhớ về một ngôi nhà độc đáo.

3. Không khí, ánh sáng và bóng đổ: 17 Blair Road | Ong&Ong

Trước kia là một nhà kho, mọi yếu tố về sân trong dường như đã bị loại bỏ khỏi căn nhà có xuất xứ từ thế kỷ 20 này. Ví dụ như tầng trệt là không gian duy nhất, liên tục kéo ra toàn bộ chiều dài của căn nhà, từ ngoài đường vào trong ngõ. 

Những người thiết kế căn nhà đã chọc thủng phần tối nhất bên trong, kiến tạo nên những khoảng sân. Tận dụng kết cấu dài bất thường của căn nhà, họ tạo nên những mảng xanh vào giữa những mảng sân vừa được khoét, hình thành đó một không gian xanh độc đáo cho trẻ em có thể vui chơi một cách an toàn. 

Khoảng sân là nơi hút ánh sáng và gió tự nhiên, đây là tâm điểm của hầu hết mọi căn phòng trong ngôi nhà. Những kiến thức về “Khảo cổ kiến trúc” cho phép các kiến trúc sư xây dựng lại được phần sân trong một cách nguyên bản.

4. Làm mờ ranh giới: Gomati House | SPASM Design Architects, Ấn Độ

Trong một lần nghe lại phần ghi âm phỏng vấn với KTS Sanjeev Panjabi tại Gomati House – Malavli, Ấn Độ, Chan đã bị choáng ngợp và ù tai bởi tiếng chim xung quanh ngôi nhà. Cuộc trò chuyện giữa hai người diễn ra tại tầng trệt nối liền với khoảng sân trong với những âm thanh sôi động. Ngồi bên trong mà vẫn cảm nhận được không khí bên ngoài trời.

Khi KTS Panjabi lần đầu tiên đến thăm ngôi nhà cũ, anh ấy ngay lập tức nhận ra nó bị sai hướng, không tận dụng 50 cây xanh khi thiết kế cảnh quan xung quanh nhà. Vậy nên khi bắt tay xây dựng, KTS ngay lập tức đổi hướng, thiết kế lại ngôi nhà xung quanh những cây xanh. Dùng những cây xanh ở hai khoảng sân để kết nối hai tầng nhà.

Chan đặc biệt thích thú khi đống đổ nát từ ngôi nhà cũ được giữ lại để tạo nên một gò đất làm nền cho ngôi nhà mới nổi lên. Tầng dưới cùng, chìm trong gò đất sẽ rất thoáng mát, tràn đầy năng lượng tự nhiên nhờ hệ thống cây xanh được trồng tại sân trong. 

5. Tầm nhìn thiết yếu: 2 + 2 House | Matt Elkan Architects – Australia

Ngôi nhà 2 + 2 nổi bật bởi những mặt đối lập được Chan liệt kê: Quang cảnh bên ngoài và nơi trú ngụ bên trong, không gian chung và riêng, thô kệch và tinh tế. Tất cả những điểm này đều được thấy trong 2 + 2, công trình có hai sân trong khô và ướt ngăn cách hai gian nhà. 

Khu vực ngoài trời với một cây dương xỉ đặt cạnh hệ thống nước, những lớp che khác nhằm bảo vệ căn nhà khỏi những đợt gió mạnh từ bãi biển. Các KTS định hình kích thước các phòng. Nơi trú ẩn hướng vào trong từ thư viện – không gian chung dành cho các thành viên trong gia đình và những khu vực riêng tư của từng thành viên. 

Từ trên lầu trở xuống tầng trệt, từ những khung cảnh không bị cản từ hướng biển Thái Bình Dương đến khi lướt qua hành lang để quan sát cảnh quan từ mọi phòng đều cho một tầm nhìn liên kết với biển, tất cả đều nhờ sân trong của căn nhà.